Ryczałt dla programisty – o czym warto pamiętać?

Ryczałt to chętnie wybierana forma opodatkowania wśród programistów i specjalistów branży IT. Ta grupa zawodowa może skorzystać z niskich stawek ryczałtu – 12%, a w niektórych sytuacjach nawet 8,5%. Jakie zalety (ale też wady) ma opodatkowanie ryczałtem i o czym powinny pamiętać osoby prowadzące działalność związaną z programowaniem?

Czym jest ryczałt i według jakich zasad działa w 2024 roku?

Najważniejszą zasadą działania ryczałtu jest fakt, że podstawą opodatkowania jest przychód wypracowany przez przedsiębiorcę w danym roku podatkowym (stąd pełne określenie to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). W przeciwieństwie do wielu innych form opodatkowania, podatek odliczany jest od przychodu przedsiębiorcy (całkowitych wpływów), a nie od dochodu (przychodów obniżonych o koszty ich uzyskania, czyli różnicy między przychodami a kosztami związanych z prowadzeniem działalności).

W przypadku ryczałtu przedsiębiorca płaci podatek od całkowitego wpływu i nie może pomniejszyć go o poniesione koszty. Innymi słowy, nie może odliczyć kosztów uzyskania przychodu, czyli wydatków bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością. 

Jednocześnie koszty te u programistów czy testerów są zwykle relatywnie niskie, tym samym brak możliwości ich odliczenia nie dla każdego eksperta IT będzie wadą. Trzeba jednak pamiętać, że ryczałtowcy nie mogą też skorzystać z innych ulg i ułatwień (ulg rodzinnych i ulgi IP Box, o czym szerzej w dalszej części artykułu).

Czy każdy specjalista IT może skorzystać z ryczałtu?

Aby rozliczać się w formie ryczałtu, programista musi spełnić kilka wymagań. Przede wszystkim jego działalność powinna być przypisane do odpowiedniego kodu PKD, właściwego dla usług IT. To na przykład:

• 62.01.1 – usługi programistyczne,
• 62.02.10.0 – usługi związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego,
• 62.02.20.0 – usługi związane z doradztwem w zakresie oprogramowania komputerowego.

Kolejny warunek to wysokość przychodów w roku podatkowym. W przypadku programistów nie może być on wyższy niż 2 miliony euro w przeliczeniu na złotówki. Przychody nie mogą też być związane z ulgą IP Box, która jest niedostępna na ryczałcie.

Od czego zależy stawka ryczałtu dla programisty? Kiedy 8,5, a kiedy 12%?

Stawki ryczałtu wahają się od 2 do 20% w zależności od rodzaju prowadzonej działalności – dla programistów jest to, jak wskazaliśmy we wstępie, 12 lub 8,5%.

Wybór stawki zależy od rodzaju prowadzonej działalności i związanym z tym kodem PKD.  Zasadniczo stawka 12% przysługuje specjalistom tworzącym i wydającym oprogramowanie, oraz prowadzącym usługi doradcze w tym zakresie. Z niższej stawki 8,5% mogą skorzystać przedsiębiorcy projektujący technologie informatyczne, testerzy oraz prowadzący usługi pomocy technicznej.

Dane te podsumowuje tabela:

Zalety ryczałtu – korzyści dla programisty

Wśród najważniejszych zalet ryczałtu, szczególnie w odniesieniu do pracowników branży IT, możemy wymienić:

• Niskie stawki podatkowe – 8,5 lub 12%, korzystne w porównaniu do podatku liniowego (17 lub 32% w zależności od dochodu) i innych powszechnie wybieranych form opodatkowania.
• Prosta rachunkowość – ryczałtowcy mogą prowadzić uproszczoną księgowość, która nie wymaga prowadzenia skomplikowanej dokumentacji (przeczytaj więcej: Księgowość pełna a uproszczona).
• Możliwość kwartalnego odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy.
• Możliwość odliczenia składek ZUS (50% składki zdrowotnej).

Wady ryczałtu z punktu widzenia programisty

Jak już powiedzieliśmy, najważniejszą wadą ryczałtu może być brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu. Jednak w przypadku wielu programistów koszty działalności są niskie, co sprawia, że ryczałt może być korzystniejszą opcja niż na przykład podatek liniowy. Jednocześnie warto pamiętać, że jest to zawsze kwestia indywidualna (warto więc skorzystać z porady biura rachunkowego i wybrać formę rozliczeń pozwalającą na optymalizację podatkową). Jeśli programista prowadzi jednoosobową działalność w małej skali, ryczałt może być właściwą formą, jeśli jednak kupuje dużo zaawansowanego sprzętu, licencji na narzędzia i oprogramowanie, forma opodatkowania pozwalająca na odliczenia może być korzystniejsza.

 Ponadto za wady ryczałtu w kontekście programistów możemy uznać:

• Brak możliwości skorzystania z ulgi IP Box – to bardzo popularna ulga wśród specjalistów IT, jednak niedostępna dla ryczałtowców.
• Ograniczenia w ulgach rodzinnych – osoby korzystające z ryczałtu nie mogą rozliczać się wspólnie z małżonkiem ani korzystać z ulgi na dzieci w zeznaniu PIT-28.
• Brak prawa do kwoty wolnej od podatku.
• Brak możliwości zmiany formy opodatkowania w trakcie roku. 

Zyskaj więcej czasu dla swojej firmy

Pozwól, że zajmiemy się Twoją księgowością.
Sprawdź, jak możemy pomóc.

Umów się na konsultację!

Kiedy jeszcze ryczałt może nie być korzystny dla specjalisty IT?

Ryczałt może być niekorzystny  również w sytuacji, gdy programista osiąga bardzo wysokie przychody. Brak możliwości pomniejszenia ich o koszty sprawia, że zobowiązania podatkowe mogą okazać się w praktyce wyższe niż przy innych formach opodatkowania.

Dodatkowo składka zdrowotna dla osób rozliczających się ryczałtem jest stała i co istotne – niezależna od dochodów. Gdy przychody rosną, programista może w efekcie płacić więcej w stosunku do swoich dochodów, niż gdyby korzystał z innych form opodatkowania. W innych systemach, takich jak podatek liniowy, składka zdrowotna jest uzależniona od wysokości dochodów (przedsiębiorca płaci tym więcej, im więcej zarabia).

Ryczałt a IP BOX – ulgi dla programisty a optymalizacja podatkowa

Obecnie skorzystanie z ulgi IP BOX jest niemożliwe dla ryczałtowców. Z tego względu specjaliści IT powinni rozważyć, czy korzystniejsze będzie dla nich prowadzenie działalności na ryczałcie, czy korzystanie z ulgi. IP Box pozwala zastosować obniżoną stawkę podatkową (5%) dla działalności innowacyjnej (do której często można zaliczyć programowanie jako tworzenie nowych, zaawansowanych technologicznie rozwiązań).

Możliwe odliczenia od ryczałtu 

Choć zakres odliczeń w przypadku ryczałtu jest bardzo ograniczony, to jednak od przychodu można odliczyć na przykład:

• stratę z lat ubiegłych, o której mowa w art. 9 ust. 3–3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT),

• 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne,
• darowizny na określone cele (wskazane w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych),
• wydatki na działalność badawczo-rozwojową
• wydatki na cele rehabilitacyjne
• wydatki na Internet
• opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów

Ponadto, ryczałtowiec może wrzucić w koszty wydatki na zakup środków trwałych, które następnie będzie odpisywał w formie amortyzacji. Należy jednak pamiętać, że ryczałtowiec nie może odliczyć pełnych kosztów uzyskania przychodów, czyli wydatków bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością. Jak wspomnieliśmy nie może też rozliczać się wspólnie z małżonkiem i korzystać z niektórych ulg (na dzieci czy ulgi IP Box)/  

Przeczytaj także: Ryczałt a podatek VAT