Stowarzyszenia – księgowość i podatki

Stowarzyszenia zwykłe obok fundacji są bardzo częstą formą organizowania wielu społecznych, pozarządowych inicjatyw i działań artystycznych, sportowych, kulturalnych. Działalność ta musi być jednak ubrana w pewne ramy prawne. Podstawą działalności stowarzyszeń jest ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W niniejszym opracowaniu skupimy się jednak na typowo księgowych i podatkowych aspektach prowadzenia stowarzyszeń. W tym przypadku poza wspomnianym aktem prawnym obowiązywać będzie również ustawa o rachunkowości, choć nie w każdym przypadku oraz rozporządzenie Ministra Finansów.

Pełna księgowość w stowarzyszeniach

Co do zasady każde zarejestrowane i nowo powstające stowarzyszenie powinno prowadzić księgi handlowe – inaczej pełną księgowość stowarzyszeń nawet wtedy gdy ich jedyną transakcją jest przyjmowanie składek członkowskich. Nie ma znaczenia czy stowarzyszenie:

• jest zarejestrowane w KRS czy jest stowarzyszeniem zwykłym;
• prowadzi działalność gospodarczą czy nie;
• posiada osobowość prawną czy nie;

ma z góry określony obowiązek prowadzenia pełnej księgowości oraz:

• obowiązek posiadania polityki rachunkowości;
• obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych, na który składa się:
• wprowadzenie do sprawozdania;
• bilans;
• rachunek zysków i strat (rachunek wyników);
• informacja dodatkowa.
• obowiązek rozliczania podatków na formularzu CIT – 8.

W zależności od rodzaju prowadzonej działalności statutowej, dla potrzeb sprawozdawczości, istnieje konieczność wyodrębnienia środków przekazywanych dla stowarzyszenia w formie 1% i sposobu ich wykorzystania.

Natomiast organizacje prowadzące działalność w formie organizacji pożytku publicznego (OPP) muszą zwrócić uwagę na wyodrębnienie w ewidencji przychodów oraz kosztów z odpłatnej i nieodpłatnej działalności. Mimo że przepisy obowiązek prowadzenia pełnych ksiąg nakładają niejako z góry, to w niektórych przypadkach istnieje możliwość skorzystania z uproszczonych form ewidencjonowania przychodów i kosztów.

Uproszczona księgowość w stowarzyszeniach

Część nowych oraz istniejących już stowarzyszeń ma możliwość skorzystania z prowadzenia tzw. ewidencji uproszczonej. Taka ewidencja zwana uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów (UEPiK) istnieje w przepisach prawa dopiero od 2015 roku. Prowadzenie jej nie opiera się już na ustawie o rachunkowości a tylko i wyłącznie na art. 10a ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz na rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe, oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Aby móc skorzystać z możliwości prowadzenia takiej formy ewidencji należy spełnić poniższe warunki:

• brak prowadzenia działalności gospodarczej określonej w ustawie — prawo przedsiębiorców;
• nie posiada się statusu organizacji pożytku publicznego (OPP);
• prowadzi się wyłącznie działalność statutową określoną w ustawie;
• osiągane przychody pochodzą tylko i wyłącznie:
• ze składki członkowskiej, darowizny, dotacji, spadku, subwencji, itp.;
• z najmu, dzierżawy, sprzedaży składników majątkowych;
• z odsetek od środków na rachunkach bankowych i SKOK – ach.
• oraz w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia ewidencji uproszczonej osiągnęte przychody z tytułów, o których mowa powyżej, występują w kwocie nie wyższej niż 100.000,00 PLN.

Dopiero gdy nasze stowarzyszenie łącznie wypełnia powyższe wymagania, może zgłosić chęć prowadzenia uproszczonej księgowości do urzędu skarbowego. Decyzję taką podejmuje organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości i ma na to czas do 31 stycznia. Zgłoszenie takiej chęci po tym terminie skutkuje prowadzeniem pełnej księgowości przez cały kolejny rok.

Stowarzyszenia, które dopiero dokonały rejestracji mogą również zgłosić chęć prowadzanie UEPiK i mają na to 30 dni od dnia zarejestrowania.

Uproszczona ewidencja według zasad opisanych jest prowadzona na podstawie wspomnianego rozporządzenia. Ważnym punktem takiej ewidencji jest brak obowiązku składania rocznego sprawozdania finansowego, ale nadal istnieje obowiązek rozliczenia podatku na formularzu CIT – 8.

Z uwagi na fakt, że sytuacja każdego stowarzyszenia, czy to zarejestrowanego, czy zwykłego jest inna, zapraszamy do kontaktu z nami w razie pojawienia się z Państwa strony wątpliwości. Analiza profilu prowadzonej działalności oraz nasze indywidualne podejście pozwoli nam odpowiedzieć na wiele pytań i wybrać najbardziej optymalne rozwiązanie. Dlatego też zapraszamy do kontaktu – wszelkie szczegóły można znaleźć na naszej stronie oraz na naszym profilu Facebook.