Podatek progresywny – co trzeba wiedzieć?

Przykładem podatku progresywnego jest skala podatkowa (zasady ogólne), czyli podstawowa i najpopularniejsza forma opodatkowania w Polsce. W tym przypadku stawka podatku jest uzależniona od wysokości uzyskiwanych dochodów. Sprawdź, czym charakteryzuje się podatek progresywny.

Co to jest podatek progresywny? Definicja

Podatek progresywny, szerzej znany jako skala podatkowa lub zasady ogólne, jest jedną z metod obliczania wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych. Korzystają z niego zarówno pracownicy zatrudnieni na różnego rodzaju umowach, jak i przedsiębiorcy. Jego cechą charakterystyczną jest fakt, że stawka podatku rośnie wraz ze wzrostem uzyskanego przez podatnika dochodu. 

Inaczej mówiąc, im więcej zarabiasz, tym większą część swojego dochodu odprowadzasz w formie podatku. To różni metodę progresywną od liniowej. Na tzw. liniówce wszyscy są opodatkowani jednakową stawką, co oznacza, że odprowadzają w formie podatku taką samą część swojego dochodu. 

Przeczytaj więcej na ten temat: Podatek liniowy a progresywny – wady i zalety

Podatek progresywny – progi i stawka podatku 

W Polsce obowiązują dwie stawki podatku przy opodatkowaniu progresywną skalą podatkową: 12% i 32%. To, jaka stawka Cię obowiązuje, jest uzależnione od tzw. progu podatkowego, w którym mieści się Twój roczny dochód. 

Progi te wynoszą odpowiednio:

1. Pierwszy próg podatkowy: do kwoty 120 tys. zł – jeśli w danym roku Twój dochód nie przekracza tej kwoty, stosujesz stawkę 12%;
2. Drugi próg podatkowy: powyżej 120 tys. zł – w tym przypadku dla nadwyżki dochodów ponad 120 tys. zł należy zastosować stawkę 32%.

Jak wspomniano, podstawą opodatkowania jest tutaj dochód, a więc różnica między przychodem a kosztami jego uzyskania.  

Wady i zalety podatku progresywnego

Podatek progresywny ma sporo zalet i dla wielu osób jest to korzystna forma opodatkowania dochodów. Nie jest jednak idealny.  

Zalety podatku progresywnego:

• dostępny bez ograniczeń dla wszystkich zatrudnionych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą; 
• możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodu, co zmniejsza podstawę opodatkowania i tym samym podatek do zapłaty;
• prawo do korzystania z wielu ulg podatkowych i odliczeń;
• możliwość preferencyjnego rozliczania wspólnie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko;
• obowiązująca kwota wolna od podatku w wysokości 30 tys. zł;
• niska stawka podatku (12%) przy pierwszym progu podatkowym (do 120 tys. zł).

Wady podatku progresywnego:

• przy dochodach przekraczających 120 tys. zł rocznie obowiązuje wysoka stawka podatku (32%);
• brak możliwości odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej;
• przy działalności gospodarczej konieczność prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów lub pełnej księgowości.

Jak obliczyć podatek progresywny?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą, w trakcie roku samodzielnie wyliczasz i wpłacasz zaliczki na podatek dochodowy. 

Wyliczenie zaliczki na podatek jest stosunkowo proste i można opisać go w kilku krokach:

1. Oblicz roczny dochód: od uzyskanych przychodów odejmij  koszty ich uzyskania.
2. Wylicz dochód do opodatkowania: od obliczonego wcześniej dochodu odejmujesz:

• ewentualną stratę z lat ubiegłych oraz
• sumę zapłaconych zaliczek na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów.

1. Wynik zaokrąglij do pełnych złotych – jest on Twoją podstawą opodatkowania.
2. Oblicz podatek od początku roku według jednego ze wzorów: 

• podstawa niższa niż 120 tys. zł:

podatek od początku roku = podstawa opodatkowania * stawka 12% – kwota zmniejszająca podatek (3600 zł)

• podstawa wyższa niż 120 tys. zł:

podatek od początku roku = odstawa 120 tys. zł x stawka 12% + nadwyżka ponad 120 tys. zł x 32% – kwota zmniejszająca podatek

1. Ustal zaliczkę za dany miesiąc/kwartał: od wartości podatku odejmij kwoty zapłaconych od początku roku zaliczek.

Zakładasz firmę i zastanawiasz się, czy podatek progresywny to dla Ciebie korzystna forma opodatkowania? A może nie chcesz samodzielnie wyliczać zaliczek na podatek? Zaufaj doświadczeniu specjalistów. Biuro rachunkowe we Wrocławiu BR Progres zapewnia profesjonalne doradztwo i wsparcie przedsiębiorców, również w kwestiach związanych z formami opodatkowania.