Fundacja czy stowarzyszenie – czym się od siebie różnią?

Wielu działaczy, których celem jest niesienie pomocy, myśli o założeniu organizacji pozarządowej. Dzięki zarejestrowaniu działalności mającej cel charytatywny mogą oni w zgodzie z prawem udzielać się społecznie i podejmować z innymi ludźmi akcje na rzecz szlachetnych celów. Czym różni się stowarzyszenie od fundacji i jaki rodzaj organizacji pozarządowej jest lepszym wyborem dla aktywistów?

Co to jest fundacja i stowarzyszenie?

Fundacja i stowarzyszenie to z prawnego punktu widzenia organizacje pozarządowe, które działają w sposób aktywny m.in. na rzecz społeczeństwa, środowiskowa, mienia lub edukacyjnie. W ramach funkcjonowania nie podlegają administracji publicznej oraz nie są nastawione na zysk. Na etapie wyboru rodzaju działalności warto zastanowić się nad formą prawną, która definiuje dalsze działanie w obrębie struktury organizacji. Jaka jest różnica między fundacją a stowarzyszeniem? Na początku poznaj definicję i cechy każdej z nich.

• Fundacja – to organizacja pozarządowa, której podstawę funkcjonowania stanowi Ustawa o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 roku. Do ustanowienia tej formy prawnej niezbędna jest obecność fundatora (lub kilku), który utworzy majątek na cele zarządu. Drugim kluczowym elementem funkcjonowania fundacji jest określenie statutu fundacji, który definiuje władze sprawujące opiekę nad majątkiem, źródła majątku oraz sposoby realizacji celów. Proces utworzenia fundacji rozpoczyna się od złożenia oświadczenia woli odnośnie do ustanowienia organizacji pozarządowej (przed notariuszem) przez osobę fizyczną (fundatora). Fundacja uzyska własną osobowość prawną dopiero po uzyskaniu wpisu w KRS.
• Stowarzyszenie – to organizacja pozarządowa, w obrębie której można sklasyfikować dwie formy działalności – stowarzyszenie rejestrowe oraz stowarzyszenie zwykłe. Podstawą do funkcjonowania każdej z wymienionych struktur jest Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach, według której różnica między nimi obejmuje rejestrację w Krajowym Rejestrze Sądowym (stowarzyszenia zwykłe istnieją jedynie w ewidencji stowarzyszeń prowadzonej z przez starostę). Zgodnie z przepisami stowarzyszenie to organizacja o dobrowolnym samorządnym i trwałym charakterze powstała ze wspólnej inicjatywy minimum 7 członków (dla stowarzyszeń rejestrowanych) oraz 3 członków (dla stowarzyszeń zwykłych). Stowarzyszenia funkcjonują w celach niezarobkowych, a członkowie muszą określić statut organizacji m.in. nazwę, teren działania, cele i sposoby ich realizacji, władze oraz sposób uzyskiwania nakładów finansowych.

Czym różni się fundacja od stowarzyszenia?

Między najpopularniejszymi rodzajami organizacji pozarządowych można wskazać kilka różnic, które ułatwią podjęcie decyzji przyszłym społecznikom. Najważniejsze z nich zebraliśmy w tabeli – dowiedz się, jaka jest różnica między stowarzyszeniem a fundacją.

Fundacja a stowarzyszenie – tabela i różnice

Fundacja i stowarzyszenie są różnymi formami organizacji, które mają różne podstawy prawne, liczbę założycieli, zasady dotyczące majątku, strukturę zarządzania, nadzór zewnętrzny oraz przyczyny likwidacji. Każda z nich posiada unikalne cechy, które wpływają na jej funkcjonowanie i cel działalności.

Ważną różnicą między fundacją a stowarzyszeniem jest kwestia majątku. Fundacja posiada własny majątek, który stanowi podstawę jej istnienia. Może to obejmować różne wartości, takie jak pieniądze, nieruchomości czy papiery wartościowe. Natomiast stowarzyszenie nie wymaga posiadania majątku jako warunku koniecznego do rozpoczęcia działalności.

Struktura zarządzania również różni się w przypadku fundacji i stowarzyszenia. W fundacji istnieje zarząd, który odpowiada za podejmowanie decyzji i realizację celów organizacji. Nie ma jednak obowiązku powoływania kontroli wewnętrznej. W stowarzyszeniu kluczowym organem jest walne zebranie członków, które podejmuje decyzje dotyczące działalności. Ponadto, w stowarzyszeniu istnieje również organ zewnętrzny, na przykład komisja rewizyjna, która kontroluje zarząd.

Również przyczyny likwidacji fundacji i stowarzyszeń różnią się od siebie. Fundacja może zostać zlikwidowana w przypadku wyczerpania środków finansowych lub osiągnięcia wyznaczonego celu. Stowarzyszenie natomiast może zostać zlikwidowane, gdy liczba członków spadnie poniżej 7 osób.

Cele fundacji i stowarzyszeń

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że zarówno fundacja, jak i stowarzyszenie mają takie same cele. W rzeczywistości wiele z nich faktycznie ma podobną podstawę m.in.:

• cel działania fundacji i stowarzyszenia powinien być zgodny z prawem,
• wybrany cel powinien mieć charakter niezarobkowy;

W przypadku celów fundacji i stowarzyszenia można wskazać również drobne różnice. W przeciwieństwie do fundacji celem stowarzyszenia może być rzecz zupełnie abstrakcyjna lub nierealna, np. poszukiwanie zaginionego lądu – Atlantydy. W dodatku jednym z celów stowarzyszenia może być pomoc jego członkom – w przypadku fundacji działanie na rzecz członków jest niemożliwe, dlatego odbiorcami działań są wyłącznie osoby spoza organizacji.

Zyskaj więcej czasu dla swojej firmy

Pozwól, że zajmiemy się Twoją księgowością.
Sprawdź, jak możemy pomóc.

Umów się na konsultację!

Fundacja czy stowarzyszenie – co lepsze?

Wybór formy organizacji pozarządowej w dużej mierze zależy od cech fundacji i stowarzyszenia oraz celu, który przyświeca aktywistom. Znaczenie mają również odpowiednie warunki m.in. majątek w przypadku fundatorów. Osoby, które pragną zrobić coś dla świata wspólnie ze znajomymi lub w grupie bliskich im ludzi powinny pomyśleć o ustanowieniu stowarzyszenia. Takie rozwiązanie umożliwia współpracę z większą liczbą osób w dążeniu do osiągnięcia zaplanowanych celów.

Jeśli natomiast społecznik preferuje szybkie podejmowanie decyzji i działanie w niewielkiej grupie, lepszym wyborem będzie ustanowienie fundacji. Ten rodzaj działalności pozwala sprawnie zarządzać i osiągać zamierzone efekty nawet w przypadku małej liczby pracowników lub fundatorów.

Jeżeli jesteś zainteresowany księgowością fundacji i stowarzyszeń, napisz do nas, a odpowiemy na wszystkie Twoje pytania. Sprawdź naszą ofertę prowadzenia księgowości dla firm we Wrocławiu i nie tylko i zobacz, dlaczego warto powierzyć nam zarządzanie prawno-finansowymi formalnościami w Twojej firmie.